Bannau Brycheiniog

Mae clefyd coed ynn yn bryder cynyddol ledled y wlad gan gynnwys ein coetiroedd yn y Bannau Brycheiniog a Sir Fynwy. Mae’r clefyd ffyngaidd hwn yn newid ein cynefinoedd lleol ac rydym yn gweithio’n galed i leihau ei effeithiau.

Wrth droed copaon uchel canol y Bannau Brycheiniog, ers bron i ddeng mlynedd mae prosiect adfer wedi bod ar waith ym Mhont ar Daf. Mae ein tîm coetiroedd yn parhau i droi’r blanhigfa hon, a fu’n blanhigfa fasnachol ar un adeg, yn goetir bywiog ac agored, gan ei gwneud yn lle i natur ffynnu ac ymwelwyr i’w fwynhau.

Rydyn ni wedi bod wrthi'n selog yn trwsio'r llwybrau yn ardal ganolog Bannau Brycheiniog ers 30 mlynedd. Yma mae ein tîm o Geidwaid yn trafod beth sydd wedi'i gyflawni a'r her o gynnal y llwybrau blwyddyn ar ôl blwyddyn.

Caniatâd i faes parcio newydd Pont ar Daf, y man mwyaf poblogaidd i fynd i ddringo Pen y Fan.

Dyma un o’n ffermydd pwysicaf ar gyfer bywyd gwyllt. Mae Berthlwyd yn gartref i weirgloddiau hyfryd sy’n llawn blodau gwyllt. Oherwydd bod y caeau’n dal i gael eu rheoli’n draddodiadol mae sioe anhygoel o liw ynddyn nhw bob haf ac maen nhw’n cynnal amrywiaeth ryfeddol o fywyd gwyllt.

Cynefinoedd gwerthfawr a chynyddol brin yw coedwigoedd lled-hynafol. Maen nhw’n cynnig hafan i fywyd gwyllt. Mae’r coed hyn wedi bod yn tyfu ar lethrau isaf Bannau Brycheiniog ers canrifoedd maith ac maen nhw’n gartref pwysig iawn i ffyngau ac infertebratau prin.

Effeithiwyd ar gymuned gyfan, nôl ar droad y ganrif ddiwethaf, pan aeth Tommy Jones ar goll ar y Bannau – a cholli ei fywyd hefyd. Mae’r stori’n dal i gael ei phasio lawr o genhedlaeth i genhedlaeth.

Fferm anghysbell, hardd ar dop cwm Nedd yw Berthlwyd. Mae wedi bod yn gartref i’r un teulu ers chwe chenhedlaeth. Ond mae hanes y lle hyfryd hwn yn ymestyn yn ôl llawer pellach na fyddech chi’n dychmygu ac mae’n llawn rhyfeddodau hanesyddol a daearegol.