Prosiect Adfer Gwlyptir Cors Marloes

Cefndir

Er bod y ddarpariaeth ar gyfer ymwelwyr â'r traeth a chaffi Runwayskiln yn dda, gellid gwella mynediad fel y gall pobl weld y bywyd gwyllt a chael profiad o natur ar y gors.

Ond nid gwlyptir perffaith mo hwn. Mae morlynnoedd y cronfeydd dŵr a gloddiwyd yn y 1970au wedi gadael ponciau mawr o ddeunydd cloddio ar wyneb y gors, gan fygu cynefinoedd gwerthfawr a lleihau ehangder agored y dirwedd

Ychydig iawn sydd wedi cael ei fuddsoddi’n ddiweddar yn y gwlyptiroedd yng Nghors Marloes, ac maent yn drysor o fywyd gwyllt cudd sy’n disgwyl i gael ei ddarganfod. Mae’n Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA) dynodedig a bydd cael gwared ar y cloddiau mawr o amgylch morlyn deheuol y gronfa ddŵr yn adfer tua 1.5ha o gynefinoedd gwlyptir, yn ailgysylltu'r cronfeydd dŵr dwfn â'r cynefinoedd gwlyptir cyfagos ac yn ail-naturioli ac yn agor golygfeydd ar draws y gors ar gyfer pobl a bywyd gwyllt.

Mae'r prosiect hefyd yn cynnig cyfle i wella tua 500m o Lwybrau Cyhoeddus trwy eu hadleoli i dir uwch a sychach o fewn coridor bywyd gwyllt sydd newydd gael ei greu.

Ein Hamcanion

Mae tri amcan i’r prosiect:

1. Adfer tua 1.5 hectar o wlyptir trwy gael gwared ar y ponciau neu'r byndiau o amgylch y gronfa ddŵr ddeheuol. Bydd hyn yn cyfrannu at gyflwr cyffredinol y Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA).
2. Gwella mynediad i guddfan Britton, a Llwybr Arfordir Cymru drwy adleoli rhan o Lwybr Cyhoeddus (PRoW) (PP62/22) (a all fod yn amhosib i’w gerdded yn y gaeaf), ymlaen i dir ychydig yn uwch a sychach ychydig i'r de.
3. I wella golygfeydd ar draws y gors o guddfan Britton, ond hefyd o'r Llwybr Cyhoeddus (PP62/22).

Bydd y prosiect yn cynnwys gwaith adeiladu sylweddol yn ystod hydref a gaeaf 2023/24, gyda chloddwyr a thryciau dympio'n symud y deunydd o’r byndiau o amgylch morlynnoedd y gronfa a'i osod yn y cae cyfagos (i'r de) lle bydd yn cael ei ddefnyddio i ffurfio clawdd newydd, a choridor bywyd gwyllt gyda phyllau. O fewn y coridor hwn, byddwn yn adeiladu trac fferm a llwybr troed newydd, yn lle’r Llwybr Cyhoeddus (PRoW) (PP62/22) presennol sy'n mynd heibio’r gors ac ymlaen i Lwybr Arfordir Cymru. Bydd y PRoW presennol yn parhau ar agor nes ein bod wedi cwblhau'r llwybr troed newydd ac wedi gwneud cais am Orchymyn Dargyfeirio i symud yr hen lwybr i'r un newydd.

Ar y gors ei hun, lle rydym wedi tynnu'r deunydd o’r byndiau, byddwn yn datgelu 1.5ha ychwanegol o wlyptir sydd wedi'i gladdu ers y 1970au Bydd hyn yn edrych yn amrwd iawn i ddechrau, ond mae natur a bywyd gwyllt wrth eu bodd ag ychydig o fwd, ac rydym yn hyderus y bydd yr ardal hon yn fwrlwm o fywyd gwyllt cyn pen dim. Yn y cyfamser, bydd Cuddfan Britton yn aros ble mae gyda golygfa newydd a godidog dros y gors fywiog! Bydd y guddfan yn cael ei chysylltu'n ôl â'r coridor bywyd gwyllt newydd a'r llwybr troed trwy lwybr wedi'i godi. Bydd y llwybr i'r guddfan yn cael ei blannu â helyg i helpu ein hymwelwyr i ymdoddi i’r cefn gwlad a lleihau unrhyw aflonyddwch ar y gwlyptir sydd newydd ei ehangu.

Gweld y cynlluniau’n fanylach PDF

I weld y cais cynllunio a'r dogfennau cysylltiedig, cliciwch yma i lywio i borth cynllunio'r Parc Cenedlaethol PCNPA Planning (pembrokeshirecoast.wales)