Skip to content
Prosiect

Ein coedlan goffa yn Erddig

Yr ardd parterre o’r 18fed ganrif yn Erddig yng Nghymru ar ddiwrnod heulog ym mis Mai, gyda gwelyau blodau ffurfiol yn y blaendir.
Yr ardd parterre o’r 18fed ganrif yn Erddig yng Nghymru | © National Trust Images/Gwenno Parry

Rydym yn falch o gael ein dewis fel lleoliad ar gyfer un o goedlannau coffa newydd Cymru a fydd yn gofeb fyw i’r rhai a gollodd eu bywydau yn ystod y Pandemig Covid-19.

Rydym yn darparu naw hectar o dir yn Hafod, ar ymyl deheuol ein hystad Erddig, i greu coetir hardd, diogel a hygyrch er mwyn i bobl allu ymweld ag o, i gofio anwyliaid a threulio amser yng nghanol byd natur.

Braint yw cael gweithio mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru a Cyfoeth Naturiol Cymru i gefnogi’r prosiect coedlannau coffa.

Coedlan i’w chofio

Pwrpas y goedlan newydd yw cynnig lle i gofio a myfyrio, ynghyd â chynnig man gwyrdd ar gyfer y dyfodol lle gall pawb barhau i ddod i gysylltiad buddiol a hollbwysig â byd natur am byth.

Gwytnwch fydd thema'r coetir; symbol addas i ddangos y cryfder ddangosodd pobl Cymru dros y flwyddyn ddiwethaf ac fe fydd yn chwarae rhan bwysig yn cynorthwyo adferiad byd natur a'n brwydr yn erbyn yr argyfwng hinsawdd.

Unwaith bydd y gwaith wedi ei gwblhau yn nes ymlaen yn y flwyddyn bydd yn dod yn fan cyhoeddus a gallwn ni i gyd wylio'r goedlan yn tyfu gyda'n gilydd.

A visitor in a green jacket walks a dog along a path
Syniad o sut all y coetir edrych yn y dyfodol | © National Trust Images/Paul Harris
Two women sitting on a bench at Blakes Wood, Essex, in spring
Bydd digonedd o leoedd ar gyfer myfyrio a chofio | © National Trust Images/Arnhel de Serra

Creu coetir: Ein dyluniad

Rydym yn falch o rannu dyluniad terfynol ein coetir coffa yn Erddig. Yn dilyn sesiynau ymrwymiad cymunedol a mewnbwn gan randdeiliaid, daeth gofynion allweddol i'r amlwg gan siapio'r cynllun terfynol i sawl parth, pob un gyda'i ffocws penodol:

Lle i bobl

  • Bydd mynedfa groesawgar i'r coetir yn gyforiog o fflora yn cysylltu'r maes parcio presennol ac yn darparu gwybodaeth i bobl gynllunio eu hymweliad.

  • Yng nghanol y coetir bydd yna ddôl glaswelltir eang yn darparu lle cymdeithasol awyr agored i bicnics, digwyddiadau a gweithgareddau. Yn ystod misoedd yr haf bydd llwybrau glaswellt wedi eu torri yn creu profiad trochol i ymwelwyr wrth i flodau gwyllt flodeuo.

  • Anogir pobl i archwilio byd natur mewn parth chwarae naturiol yng nghornel y safle.

  • Bydd lle cymunedol parhaol yn galluogi creu rhandiroedd a pherllan yn llawn o goed ffrwythau fydd yn blodeuo yn y gwanwyn gyda ffrwythau i'w casglu yn yr hydref.

  • I'r rhai sy'n chwilio am lonydd, bydd parth tawel arbennig yn rhoi lle i fyfyrio gyda nodwedd dŵr yn ganolbwynt gweledol.

  • Bydd llwybrau gwastad, llydan, hygyrch i gadeiriau olwyn, trampers a bygis yn cysylltu'r gwahanol barthau. Bydd y llwybrau presennol yn rhoi mynediad pellach i gerddwyr ac yn caniatáu i'r cefn gwlad cyfagos gael ei archwilio.
Gwenynen ar degeirian yn y ddôl blodau gwyllt ym Mhlas Newydd, Ynys Môn, Gogledd Cymru
Mae dolydd blodau gwyllt yn rhan o'r dyluniad terfynol | © National Trust Images/James Dobson
  • Bydd rhan fach, goediog ar ymyl y safle yn llawn planhigion a bydd yn cael ei adael ar gyfer bywyd gwyllt. Bydd coed a llwyni yn darparu cartrefi mawr eu hangen a lleoedd i nythu i adar a mamaliaid wrth gynorthwyo i leihau sŵn a llygredd o'r ffordd gyfagos.

  • Bydd rhywogaethau coed a fydd yn cael eu defnyddio yn y coetir yn gallu addasu i fygythiadau gan blâu, afiechydon a hinsawdd sy'n newid gyda'r mwyafrif yn amrywiaethau llydanddail brodorol sydd â chyswllt hanesyddol a diwylliannol â'r ardal.

  • Bydd ail ddôl yn ffynhonnell fwyd i beillwyr ac yn amddiffyn tystiolaeth o ddôl cefnen a rhych hanesyddol. Bydd pyllau, gwrychoedd a llennyrch o goed fan hyn a fan draw yn ychwanegu at amrywiaeth o gynefinoedd hollbwysig a grëwyd i amffibiaid, mamaliaid ac adar allu ffynnu.
Llun agos o goeden ifanc gyda phobl yn y cefndir
Plannu coed yn y coetir coffa | © National Trust Images/Paul Harris

Mae'r ardal goetir yn Erddig yn fan coffa drwyddi draw ac nid ydym yn bwriadu cael coed sydd wedi eu cyflwyno'n bersonol. Mae hyn oherwydd bod coetiroedd yn ddynamig, yn systemau byw sy'n cael eu rheoli'n weithredol. Er mwyn iddynt ffynnu bydd yn angenrheidiol i ni dynnu coed weithiau am resymau diogelwch ac i wneud lle i'r coetir aeddfedu.

Coedwig Genedlaethol i Gymru

Mae’r prosiect coedlannau coffa yn rhan o Raglen Coedwig Genedlaethol Llywodraeth Cymru. Bydd y Goedwig Genedlaethol yn cynnwys rhwydwaith o goedlannau cyhoeddus a reolir yn ôl safonau uchel ledled Cymru, a bydd yn cynnwys coedlannau newydd a choedlannau sy’n bodoli eisoes. Bydd ymgysylltu â’r gymuned yn hollbwysig wrth ddatblygu safleoedd y Goedwig Genedlaethol, er mwyn helpu i sicrhau y bydd y coedlannau’n cynnig cyfleoedd ar gyfer hamddena, addysg ac ymarfer corff ac, yn yr achos hwn, lle i fyfyrio er mwyn cofio’r rhai a gollwyd yn sgil Covid-19.

Coetiroedd coffa yn Sir Gaerfyrddin a Chaerffili

Bydd dau goetir coffa pellach yn cael eu creu mewn partneriaeth â Llywodraeth Cymru: Brownhill, Cyfoeth Naturiol Cymru yn Sir Gaerfyrddin ac Ynys Hywel, Cyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili.

Golygfa o Gastell Powis, uwchben ei derasau, Powys, Cymru, yn yr hydref.

Dewch i ddarganfod Cymru

Gwlad Geltaidd gyda gorffennol diwydiannol, yn llawn mythau, chwedlau, barddoniaeth a chân. Croeso i Gymru.

Two women sitting on a bench at Blakes Wood, Essex, in spring
Datganiad i'r wasg
Datganiad i'r wasg

Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru yn rhannu cynllun y Goedlan Goffa yn Erddig ac yn gwahodd pobl i helpu i blannu coed 

Mae Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru wedi rhannu cynllun un o goedlannau coffa newydd Cymru a leolir yn Erddig ger Wrecsam. Estynnir gwahoddiad i bobl helpu i blannu coed yn y goedlan, a fydd yn gofeb fyw i’r rhai a gollodd eu bywydau yn ystod y pandemig Covid-19.