
Darganfyddwch fwy yng Nghastell y Waun
Dysgwch pryd mae Castell y Waun ar agor, sut i gyrraedd yno, pethau i’w gweld a’u gwneud a mwy.

Dewch o hyd i ysbrydoliaeth ar gyfer eich tro nesaf fel teulu yng Nghastell y Waun. Dewch i archwilio Tŵr Adam, gan gynnwys, toiledau canoloesol a thyllau llofruddio, cwblhau rhai o’r gweithgareddau ‘50 peth i'w gwneud cyn eich bod yn 11¾’, a llosgi ychydig o egni yn ein mannau chwarae naturiol.
Cymerwch gipolwg o’r wybodaeth hon i wneud y mwyaf o’ch ymweliad nesaf fel teulu â Chastell y Waun:
Mae gemau bwrdd fel Nadroedd ac Ysgolion a Gwyddbwyll ar gael i’w chwarae yn yr Ystafell Ddarllen, lle gallwch hefyd eistedd a darllen llyfr gyda’ch gilydd.
Yr hanner tymor Hydref hwn, dewch ar antur hydrefol hudolus drwy 5.5 acer o erddi ar chwilfa arbennig wedi’i hysbrydoli gan chwedlau Cymru.
Casglwch eich taflen weithgareddau am ddim o'r Swyddfa Docynnau ac ewch ar chwilfa hunan-dywys i helpu tylwyth teg y castell i ddod o hyd i’w cadair aur sydd ar goll. Ar eich ffordd, edrychwch i mewn i’r tai tylwyth teg hudol i weld faint o dylwyth teg allwch chi eu gweld ym mhob pwynt. Ewch amdani gyda'r chwilfa bob dydd o 25 Hydref - 2 Tachwedd, 10am - 4pm.
Bydd y storïwr Jake Evans yn ymweld ddydd Llun 27 Hydref i danio dychymyg y plant gyda’i storiâu swynol ac arswydus. Bydd y sesiynau’n cael eu cynnal rhwng 12 a 3pm ac yn para am tua 30 munud.
Ddydd Mercher 29 a dydd Gwener 31 Hydref bydd cyfle i greu hudlath neu gleddyf a tharian i fynd gyda chi wrth i chi archwilio. Dewch i’r Ystafell Groeso Swyddogol rhwng 11am a 3pm i gymryd rhan.
Ar 1 Tachwedd rhwng 11-11.30am, dewch i greu anghenfil arswydus o glai yn y Ddôl Ofalgar (cadwch eich lle yn y Swyddfa Docynnau pan fyddwch yn cyrraedd).
Ni allwch ymweld yn ystod hanner tymor heb fynd i archwilio ystafelloedd swyddogol ysblennydd a Thŵr Adam hanesyddol y castell, sy’n cynnwys olion o’i orffennol canoloesol.
Mae’r gweithgareddau am ddim, mae costau mynediad arferol yn berthnasol* (mynediad am ddim i aelodau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol a phlant dan 5 oed). *ac eithrio’r sesiwn creu bwgan o glai.

Dros dymor y Nadolig, dewch ar daith hudolus drwy 700 mlynedd a mwy o hanes yng Nghastell y Waun. O’i darddiad fel caer ganoloesol gadarn i’w drawsnewidiad i gartref teuluol mawreddog ar gyfer y teulu Myddelton am dros 400 mlynedd, daw’r castell yn fyw gyda theatrau pypedau cysgod chwareus ac ystafelloedd wedi’u haddurno’n drawiadol wedi’u hysbrydoli gan hanes Castell y Waun.
Camwch i’r Ochr Ddwyreiniol, lle mae’r llyfrgell yn disgleirio â naws Nadoligaidd, a’r Ystafell Ddarllen yn eich gwahodd i fwynhau gemau bwrdd clasurol fel gwyddbwyll a draffts neu ymlacio gyda llyfr Nadoligaidd clyd.
Y tu allan, mae’r gerddi yn llawn o ryfeddodau tymhorol. Cewch ddilyn llwybr darganfod anifeiliaid y coetir, a gweld a allwch ddod o hyd i rai o’r creaduriaid sy’n galw’r ystâd yn gartref, gan gynnwys draenogod, gwiwerod, ac ysgyfarnogod.
Manylion yma: Nadolig yng Nghastell y Waun
Rydym yn argymell eich bod yn dechrau eich ymweliad ger y Tŵr Adam canoloesol, lle mae arwyddion o hanes canoloesol y castell i’w gweld. Dewch i gael hwyl yn gwisgo gwisg ffansi arfwisg, mynd ar daith i ganfod garderobes canoloesol (toiledau i chi a mi) a thyllau llofruddio, a mentro i lawr i’r dwnsiynau sydd ar ddwy lefel... os ydych chi’n ddigon dewr!
Mae ein dau fan chwarae awyr agored yn Home Farm yn lleoedd gwych i ddiddanu eich rhai bach. Maent wedi’u lleoli’n gyfleus ger y Ciosg, sy’n gweini diodydd cynnes ac oer a byrbrydau, gyda digonedd o leoedd i eistedd awyr agored. Felly, mae’n lle gwych i losgi ychydig o egni, neu am hoe fach cyn dechrau dringo’r bryn at y castell.
Rhaid goruchwylio plant bob amser. Mae amseroedd agor y Ciosg yn amrywio.
Dewch â’ch teulu’n agosach at natur gyda 50 syniad wedi'u cynllunio i’n helpu i chwarae ac archwilio. Mae digonedd o weithgareddau awyr agored i'w gwneud drwy gydol y flwyddyn, dyma rai sydd ar gael yng Nghastell y Waun:
Mae gan bob coeden rywbeth arbennig. Chwiliwch am gliwiau yn ei gwreiddiau, rhisgl a changhennau i ddatguddio ei hanes. Mesurwch led ei boncyff gyda’ch breichiau a defnyddiwch eich dwylo i deimlo gwead ei boncyff – a yw’n llawn tolciau, yn teimlo’n arw neu’n llyfn? A oes unrhyw flodau neu hadau’n tyfu yno? Gallwch rwbio creon dros ddarn o bapur dros y boncyff er mwyn datgelu’r llinellau a’r patrymau.
Rhif. 9 Bwyta picnic yn y gwyllt
Mae croeso ichi fwyta picnic yn ein gerddi ac ar yr ystâd. Mae byrddau picnic wedi’u lleoli yn nhu blaen y castell, ac mae meinciau wedi’u gwasgaru ledled yr ardd, yn ogystal â man dan gysgod ger y gwrychoedd a dan goed. Cyn i chi gychwyn, mae'n bryd ichi wagio’r oergell ond os ydych chi awydd rhywbeth bach ychwanegol, mae ein hystafell de ar yr iard yn cynnig bwyd poeth ac oer, byrbrydau a chacennau i fynd adref gyda chi.
Dewiswch fan yn yr ardd ar ddiwrnod sych, gorweddwch ar eich cefn ar y gwair, ac edrychwch i fyny. Beth allwch chi ei weld? Defnyddiwch eich dychymyg i ganfod siapiau a lluniau yn y cymylau wrth iddynt wibio heibio drwy’r gwynt. A ydynt yn edrych fel unrhyw beth, fel anifeiliaid, coed neu gymeriadau cartŵn?
Os yw hi’n ddiwrnod braf, gwnewch yn siŵr eich bod yn gwisgo sbectol haul i ddiogelu eich llygaid, a chofiwch, peidiwch ag edrych yn uniongyrchol at yr haul.

Dysgwch pryd mae Castell y Waun ar agor, sut i gyrraedd yno, pethau i’w gweld a’u gwneud a mwy.
Pan gychwynnwyd adeiladu Castell y Waun yn y 13eg ganrif, ni fwriadwyd iddo fod yn gartref teuluol erioed. Yn hytrach roedd yn un o gadarnleoedd canol oesol y Gororau ar hyd y ffin rhwng Cymru a Lloegr, a adeiladwyd i gadw’r Cymry dan reolaeth Lloegr.

Mae gan Gastell y Waun sgôr o ddwy bawen. Rydym wrth ein bodd yn croesawu cŵn i Gastell y Waun. Gall yr ystâd 480 erw fod yn lle gwych i grwydro gyda’ch ci beth bynnag yw’r tywydd. Dewch o hyd i ragor o wybodaeth am ble gallwch chi fynd â’ch ci a ble gallwch chi aros i fwynhau pryd blasus.

Rhyddhewch eich synhwyrau ac adnewyddu eich ysbryd trwy grwydro’n hamddenol ymysg arogleuon a lliwiau tymhorol y llwyni a blodau prin yn yr ardd bum erw a hanner hyfryd hon.

Dewch i ymweld â’n ystafell de a mwynhau cacennau cartref sy’n cael eu pobi’n ddyddiol, gan ddefnyddio’r cynhwysion mwyaf ffres. Neu ewch i’r siop anrhegion sy’n llawn o ddanteithion cartref a chofroddion.
