Skip to content

Y gerddi yn Nyffryn

Spring magnolia on the Great Lawn at Dyffryn Gardens with Dyffryn House in the background.
Spring magnolia on the Great Lawn at Dyffryn Gardens | © Milly Kelly

Gyda gardd-ystafelloedd clud, lawntiau ffurfiol a gardd goed fawr, mae digon i’w ddarganfod yn ystod eich ymweliad. Dros yr ychydig flynyddoedd nesaf, bydd y gerddi 55 erw hyn yn gweld rhaglen adfywio uchelgeisiol i’w hadfer i’w gwir ogoniant o’r 1920au.

Uchafbwyntiau’r gwanwyn

Mae’r ardd yn hardd drwy gydol y flwyddyn, ond mae’r gwanwyn bob amser yn ddathliad mawr o oleuni, lliw a gwead.

Cyn gynted ag y cyrhaeddwch, bydd y cennin Pedr llon yn eich cyfarch wrth y fynedfa, a gallwch eu gweld yma ac acw ar bob cam o’ch taith drwy’r gerddi. Ar ddechrau eich siwrne, fe welwch ein henwog Fanc y Cynel – sy’n fôr o grocysau, cennin Pedr a lilis bach gwynion hwyr. Mae pobl yn ymweld â ni bob blwyddyn i dynnu llun o Fanc y Cynel pan mae ar ei harddaf.

O’r fan hon, cerddwch i’r Ardd Goed i weld y blagur yn dechrau agor, neu crwydrwch i Lawnt y De i weld yr arddangosfeydd helaeth o diwlipau a chennin Pedr, sy’n dod â bach o wmff i ffurfioldeb y lawnt. O’r fan hon gallwch weld y coed Magnolia yn britho’r olygfa’n binc a gwyn, gan eich denu i ddarganfod y Gardd-Ystafelloedd.

Cewch eich sgubo i bedwar ban byd yn ein Gardd-Ystafelloedd thematig, o’r Eidal yn ein Gardd Bompeiaidd (sydd newydd ailagor), lle bydd y Wisteria’n blodeuo’r holl ffordd i fyny colofnau’r ardd cyn bo hir, i bellafoedd byd yn yr Ardd Egsotig. Yng Ngerddi’r Gegin gerllaw, mae blagur y Coed Gellyg, Afalau a Bricyll yn ffrwydro, ac mae blagur enwog ein Coed Ceirios yn dechrau ymestyn ei freichiau ar draws y safle.

Mae’r gwanwyn yng Ngerddi Dyffryn wir yn wledd i’r llygaid.

Spring flowers in the sunshine, Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan
Spring flowers in the sunny Arboretum, Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan | © National Trust

Taith gerdded ‘Ble mae’r blagur?’

Cadwch olwg am y blagur wrth i’r gwanwyn gyrraedd ar y daith hon o gwmpas y gerddi.  Ymysg ein ffefrynnau mae blagur y Goeden Fricyll, y Magnolia, y Wisteria ac, wrth gwrs, y Coed Ceirios enwog. Mae natur fyrhoedlog a newidiol y blagur yn golygu, rhwng Mawrth a Mai, y gallwch weld pethau gwahanol ar eich taith yn dibynnu ar yr adeg o’r flwyddyn, felly bob tro yr ymwelwch chi, fe welwch rywbeth newydd.

Casglwch daflen ‘Ble mae’r blagur?’ o’r Ganolfan Groeso wrth gyrraedd. Mae’n cynnwys map o’r gerddi cyfan ac mae uchafbwyntiau’r gwanwyn wedi’u hamlygu fel y gallwch ddod o hyd iddyn nhw’n hawdd. Mae’r map hefyd yn dangos ble mae ein Tŷ Gwydr, lle cewch flas ar y trofannol i'ch paratoi ar gyfer tywydd poethach yr haf.

Ar gefn y daflen gallwch ddysgu am waith ein garddwyr yn ystod y gwanwyn, beth rydym yn ei wneud i annog bioamrywiaeth a mynd i’r afael â newid hinsawdd, a beth gallwch chi ei wneud i ddathlu’r gwanwyn a helpu’r amgylchedd yn eich gardd neu ofod awyr agored chi hefyd.

Blossom tree covered in small pink flowers in the Arboretum at Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan
Blossom tree in the Arboretum at Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan | © National Trust

Gŵyl y Blagur

Mae Gŵyl y Blagur yn achlysur blynyddol yn yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol i helpu pobl i gysylltu â harddwch ac ystyr blagur drwy weithgareddau a'r uchafbwyntiau tymhorol sydd i’w gweld yng Ngerddi Dyffryn.

Rydym yn cynnal cyfres o ddigwyddiadau drwy gydol y gwanwyn i helpu pobl i werthfawrogi a dathlu'r natur o'u cwmpas yn ystod y tymor hwn o egni newydd a harddwch.

Mae'r digwyddiadau hyn wedi'u cynllunio i fod yn hwyl, rhoi hwb i’ch iechyd meddwl, annog meddwlgarwch a lledaenu llawenydd. Maent yn amrywio o'n taith gerdded dymhorol i weithdai lluniau blagur a sesiynau creu torchau, ac maent yn rhedeg o 1 Mawrth i 31 Mai. Mae’r holl ddigwyddiadau wedi’u rhestr yn yr adran ddigwyddiadau – fe welwch yr holl wybodaeth sydd ei hangen arnoch yma.

Taith Gwledd y Gwanwyn

Cadwch olwg am flagur wrth i’r gwanwyn gyrraedd ar y daith hon o gwmpas y gerddi. Ymysg ein ffefrynnau mae blagur y Goeden Fricyll, y Magnolia, y Wisteria ac wrth gwrs y Coed Ceirios enwog. Mae natur fyrhoedlog a newidiol y blagur yn golygu, rhwng Mawrth a Mai, y gwelwch bethau gwahanol ar eich taith, yn dibynnu ar adeg eich ymweliad, felly bob tro y byddwch chi’n ymweld byddwch chi’n gweld rhywbeth newydd.

Casglwch daflen Gwledd y Gwanwyn o’r Ganolfan Groeso wrth gyrraedd. Mae’n cynnwys map o’r gerddi cyfan ac mae uchafbwyntiau’r gwanwyn wedi’u hamlygu fel y gallwch ddod o hyd iddyn nhw’n hawdd.

Blossom tree covered in small pink flowers in the Arboretum at Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan
Blossom tree in the Arboretum at Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan | © National Trust

Gardd ar gyfer tro'r tymhorau

Comisiynwyd y gerddi yn Nyffryn gan Reginald Cory ac fe'u dyluniwyd gan y dylunydd gerddi Edwardaidd enwog, Thomas Mawson ym 1906.

Ac yntau’n ymddiddori mewn planhigion ei hun, gweithiodd Reginald gyda Thomas i greu'r hafan hyfryd hon. Mae'r rhan fwyaf o'r gerddi a welwch chi heddiw yn driw i’r dyluniad gwreiddiol. Hefyd, roedd elfen gref o arbrofi a chyfnewid i'r plannu, oherwydd roedd Reginald yn hoff iawn o epilio a bridio llawer o rywogaethau egsotig a thramor yr oedd wedi'u casglu ar ei anturiaethau i bedwar ban byd.

Yr Ardd Bompeiaidd

Adeiladwyd yr Ardd Bompeiaidd, a ysbrydolwyd gan deithiau Cory i’r Eidal, ym 1909. Fel y ddinas Eidalaidd hynafol, cafodd ei dylunio gyda cholonâd trawiadol, logia a ffynnon ganolog mewn lawnt sgwâr.

The Pompeiian Garden looking north, Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan
The Pompeiian Garden, Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan | © Milly Kelly

Un o nodweddion mwyaf hudolus y gerddi yw cyfres o ystafelloedd awyr agored clud. Roedd hyn yn nodweddiadol o dŷ mawreddog fel Dyffryn. Yn ystod haf 2015, gwnaethom adfer tair o'r gardd-ystafelloedd hyn yn ôl i'w gwir ogoniant o'r 1920au.

Dyfyniad gan Chris FlynnYmddiriedolaeth Genedlaethol Prif Arddwr, Gerddi Dyffryn
The cacti house at Dyffryn Garden, Vale of Glamorgan
The cacti house at Dyffryn Garden, Vale of Glamorgan | © National Trust Images/Andrew Butler

Tŷ gwydr trofannol

Mae'r tŷ gwydr trofannol yn llawn tegeirianau, gwinwydd, cacti a phlanhigion suddlon egsotig.

Wedi’i rannu’n dri, mae’r tŷ gwydr dan ei sang â rhyfeddodau arallfydol. Cewch eich cludo i'r anialwch a'r fforest law a rhyfeddu at ein gwinwydd gwyllt.

Roedd Reginald Cory yn byw yn Nyffryn ac roedd yn blanhigydd brwd. Mae’r gerddi dan eu sang â phlanhigion o bob cwr o’r byd. Gan barhau â'r ysbryd anturus hwn, mae'r tŷ gwydr yn gartref i rywogaethau mwy egsotig y casgliad unigryw, sy'n gyfarwydd â hinsawdd gynhesach.

Mae'r tŷ tegeirianau'n cynnwys rhai rhywogaethau anarferol iawn, gan gynnwys Bromeliadau, banana Ethiopia (Ensete ventricosum montbeliardii), sinsir troellog (Costus barbatus), planhigyn wrn (Aechmea Fasciata) a cattleya Bowring (Cattleya bowringiana).

Mae dros dri deg o rywogaethau gwahanol o gacti a phlanhigion suddlon hefyd.

The glasshouse at Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan
The glasshouse at Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan | © National Trust Images/Andrew Butler

Hel planhigion

Daeth casglu planhigion yn boblogaidd iawn yn ystod y 19eg ganrif wrth i anturiaethwyr cyfoethog grwydro'r byd yn chwilio am rywogaethau newydd ac egsotig i'w cludo yn ôl i Brydain.

Roedd Reginald Cory yn comisiynu a mynychu teithiau casglu planhigion ym mhob cwr o'r byd, a daeth â’i ddarganfyddiadau yn ôl i Ddyffryn. Gwnaeth y planhigion hyn ffynnu yn y lleoliad cysgodol hwn sy'n wynebu tua'r de, ac mae rhai i'w gweld yma hyd heddiw.

Ardal chwarae Pentwr Pren

Mae ddwy ardal chwarae wyllt yn Nyffryn, un y tu allan i’r rhwystr talu ger y ganolfan groeso ac un fwy o lawer yn yr Ardd Goed. Mae digon o le yn yr ardaloedd chwarae gwyllt i’r rhai bach losgi rhywfaint o egni a mwynhau’r mwd.

Ceisiwch gadw eich cydbwysedd ar hyd y coed enfawr a gafodd eu cwympo fel rhan o’r cynllun i adfywio’r ardd goed, sbonciwch o foncyff i foncyff ar hyd y cerrig camu a mwynhewch bicnic ar bonion picnic a gerfiwyd â llaw.

Mae’r ardal yn gartref i wiwerod, adar a llawer o fwystfilod bach, felly dewch â chwyddwydr neu finocwlars i gael golwg graffach.

Herbaceous Border in summer, Dyffryn Gardens, Vale of Glamorgan

Darganfyddwch fwy yng Ngerddi Dyffryn

Dysgwch pryd mae Gerddi Dyffryn ar agor, sut i gyrraedd yno, pethau i’w gweld a’u gwneud a mwy.

Pethau eraill o ddiddordeb i chi

Gwedd Ogleddol y tŷ yn Nhŷ a Gerddi Dyffryn, Bro Morgannwg, Cymru
Erthygl
Erthygl

Hanes Dyffryn 

Adeiladodd John Cory y tŷ a’r gerddi yn Nyffryn gyda’r cyfoeth a enillodd drwy ei orchestion yn y diwydiant glo.

Caffi’r Ardd, Gerddi Dyffryn, Bro Morgannwg
Erthygl
Erthygl

Bwyta a siopa yng Ngerddi Dyffryn 

Mwynhewch brydau i dwymo’r galon neu snac ysgafn yn y caffi, gyda danteithion blasus yn goron ar eich ymweliad. A chofiwch alw i mewn i’r siop i brynu rhywbeth i gofio’ch ymweliad.

PDF
PDF

Lawrlwythwch fap yr ardd 

Trefnwch eich ymweliad â Dyffryn a lawrlwytho map yr ardd

Grŵp o ymwelwyr ar daith o’r ardd yn y Cwrt Palmantog yng Ngerddi Dyffryn, Bro Morgannwg, Cymru
Erthygl
Erthygl

Ymweld â Gerddi Dyffryn gyda’ch grŵp 

Ymwelwch â Gerddi Dyffryn fel grŵp a mwynhau gostyngiadau ar ffioedd mynediad, teithiau o’r gerddi Edwardaidd a bwyd blasus yn y caffis.

Gwirfoddolwyr yng Ngerddi Dyffryn, Bro Morgannwg, Cymru
Erthygl
Erthygl

Gwirfoddoli yng Ngerddi Dyffryn 

Dysgwch sut y gallwch gyfrannu yng Ngerddi Dyffryn a chael golwg ar y gwahanol gyfleoedd sydd ar gael.