Taith gerdded arfordirol Penmaen Dewi
Darganfyddwch bentir arfordirol mwyaf dramatig Sir Benfro ar y daith gerdded gylchol arw hon, dafliad carreg o Dyddewi, dinas leiaf Cymru. Rhyfeddwch at forlun sy’n frith o ynysoedd wrth i chi ymlwybro ar hyd tirwedd wyllt o greigiau, henebion cynhanesyddol ac amrywiaeth anhygoel o fywyd gwyllt arfordirol.
Eiddo ger
St David's PeninsulaMan cychwyn
Maes parcio Porth Mawr, cyfeirnod grid: SM734272Gwybodaeth am y Llwybr
Cymerwch ofal o gwmpas ymylon clogwyni
Byddwch yn ofalus iawn wrth ymylon clogwyni. Wrth i chi fynd i lawr tua’r arfordir, cadwch at y llwybr sydd wedi’i farcio. Does dim angen croesi unrhyw waliau na ffensys sydd heb eu marcio.
Cyfanswm y rhannau: 7
Cyfanswm y rhannau: 7
Man cychwyn
Maes parcio Porth Mawr, cyfeirnod grid: SM734272
Rhan 1
O faes parcio Porth Mawr, ewch drwy dwll yn y wal wrth basio safle Capel San Padrig. Dringwch lethr tywodlyd i’r llwybr clogwyn. Ar ôl tua ½ milltir (0.8km) fe ddewch at gât fochyn ac arwydd yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol. Ewch yn eich blaenau i grib y bryn.
Rhan 2
O’r fan yma fe welwch Goetan Arthur, gweddillion siambr gladdu Neolithig, yn gysgod ar yr wybren. Mae’r prif lwybr yn glynu wrth yr arfordir, gan ddisgyn i mewn i ddyffryn ar hyd grisiau llydan at ffynnon uwchben cildraeth pitw Porthmelgan. Mae llwybr arall yn arwain i fyny’r rhiw yn raddol, o gwmpas cefn Carn Llidi, gyda golygfeydd trawiadol i’r dwyrain, neu gall yr anturiaethwyr yn eich mysg sgramblo i’r copa.
Rhan 3
Croeswch y nant ger y bont a throwch i’r dde (tua’r gogledd-ddwyrain) a cherdded i fyny’r dyffryn. Gall yr ardal hon fod yn llithrig a mwdlyd yn y gaeaf.
Rhan 4
I’r dde ohonoch mae ardal gorsiog gyda siapiau ‘wy deinosor’ nodweddiadol glaswellt y gweunydd, neu ‘borfa rhos’. Mae’r ardal hon yn wyrdd yn yr haf ac yn briddlyd yn y gaeaf. Yn uwch i fyny, ar lethrau Carn Llidi, fe welwch batrymau cae hynafol.
Rhan 5
Ar y pwynt uchaf yma, gallwch weld copa Pen Beri ac ehangder Bae Ceredigion yn y pellter. Dau bentir i ffwrdd, fe welwch oleudy Pen Strwmbl yn fflachio, gyda chopa Garn Fawr uwch ei ben. Ewch i lawr i ailymuno â llwybr yr arfordir, a throwch i’r chwith tua Phenmaen Dewi.
Rhan 6
Ar y gwastadedd, mae tirwedd greigiog anhygoel yn dod i’r amlwg. Mae meini crwydr (neu feini dyfod) danheddog wedi’u hadlewyrchu ym mhroffil garw Ynys Dewi allan ar y môr. I’r gogledd o Ynys Dewi mae grŵp bach o ynysoedd o’r enw ‘Bishops & Clerks’, y mae un ohonynt yn gartref i oleudy mawr. Oddi ar y lan, fe allech weld llamidyddion neu ddolffiniaid yn chwarae yn y tonnau.
Rhan 7
Cyn hir, mae’r llwybr yn pasio Coetan Arthur ac yn arwain i lawr at gaer arfordirol o’r Oes Haearn ym mhen pellaf y penrhyn. Dilynwch lwybr yr arfordir, gan ddychwelyd i Borthmelgan. Aildroediwch eich llwybr o’r fan hon yn ôl i draeth Porth Mawr.
Man gorffen
Maes parcio Porth Mawr, cyfeirnod grid: SM734272
Map llwybr
Taith gerdded arfordirol Penmaen Dewi | © Crown copyright and database rights 2013 Ordnance Survey
Mwy yn agos i’r man hwn
Taith Treginnis o Borthclais
Taith gerdded 6 milltir o amgylch pentir Treginnis yn Sir Benfro sy’n cynnwys rhai o ffurfiannau craig hynaf Cymru, caer o’r oes haearn, mwynglawdd copr o’r 19eg ganrif a harbwr hanesyddol Porthclais.
Cysylltwch
Ein partneriaid
Rydym wedi ymrwymo i bartneriaeth â Cotswold Outdoor i helpu pawb i wneud y gorau o'u hamser yn yr awyr agored yn y llefydd rydym yn gofalu amdanynt.
Pethau eraill o ddiddordeb i chi
Cerdded
Dewch i archwilio rhai o dirweddau harddaf y genedl ar lwybrau unig, traciau rhwydd a theithiau hygyrch. (Saesneg yn unig)
Cerdded yng Nghymru
Darganfyddwch dirweddau agored ysgubol, llwybrau arfordirol mwy hamddenol neu heiciau egnïol heriol. Rydym wedi creu rhestr o rai o’r llefydd gorau i gerdded yng Nghymru.
Cotswold Outdoor: Ein partner cerdded
Dysgwch am bartneriaeth barhaus yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol â Cotswold Outdoor. Dewch i ganfod sut maent yn ein helpu ni i ofalu am leoedd gwerthfawr a'r gostyngiadau arbennig sydd ar gael i gefnogwyr yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol.
Cadw’n ddiogel yn lleoliadau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol
Mae ambell risg yn dod law yn llaw ag ymweld â’r llefydd arbennig y mae’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yn gofalu amdanynt, boed ar yr arfordir neu yng nghefn gwlad. Dysgwch sut i gadw’n ddiogel drwy gydol eich ymweliad.
Dilynwch y cod cefn gwlad
Helpwch ni i ofalu am leoliadau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol drwy gadw at rai canllawiau syml yn ystod eich ymweliad a dilyn y Cod Cefn Gwlad.
Ymwelwch â Phenrhyn Dewi
Darganfyddwch fflora a ffawna Penrhyn Dewi. Cadwch olwg am blanhigion arfordirol, campau’r cudyllod a’r mulfrain llwyd fry uwchben, neu glochdar y cerrig yn clwydo ar lwyni eithin.
Teithiau cerdded arfordirol yng Nghymru
Darganfyddwch lwybrau cerdded gorau arfordir Cymru, gan fwynhau penrhynoedd prydferth, pentrefi cain, henebion cynhanesyddol a bywyd gwyllt godidog.
Cyngor ar gerdded ar yr arfordir
Darllenwch gyngor ar gerdded ar yr arfordir, gan gynnwys y dillad a'r offer hanfodol sydd eu hangen arnoch a beth i'w wneud cyn dechrau arni. (Saesneg yn unig)