Taith Plas yn Rhiw a phentref y Rhiw

Cymru

Taith gerdded gymharol fyr ond eithaf heriol gyda golygfeydd arfordirol a hanes difyr. Anelwch trwy goetir arfordirol i bentref y Rhiw, gan fynd o amgylch godre’r mynydd ac yn ôl i lawr i Blas yn Rhiw ar hyd lonydd gwledig.

Eiddo ger

Plas yn Rhiw

Man cychwyn

Maes parcio ym Mhlas yn Rhiw, cyfeirnod grid: SH237282

Gwybodaeth am y Llwybr

Gweld y llwybr

Argraffu'r llwybr

Pa Mor Heriol*

Hygyrchedd**

Llwybr llawn

PellterMilltiroedd: 2.3 (km: 3.68)

Hyd1 awr

Addas i gŵn***

*Ar lonydd gwledig a ffyrdd tarmac yn bennaf gyda darn bach serth a all fynd yn fwdlyd ar ôl glaw. Am ragor o fanylion, darllenwch yr adran Tirwedd.
**Mae’r llwybr yn cynnwys tir anwastad a giatiau. Am ragor o fanylion, darllenwch yr adran Mynediad.
***Rhaid cadw cŵn ar dennyn. Am ragor o fanylion, darllenwch yr adran Cyfleusterau.

Cyfeiriad
Maes parcio ym Mhlas yn Rhiw, cyfeirnod grid: SH237282
Cyfarwyddiadau trwy Google Maps
Ar y ffordd
Dilynwch y B4413 o Bwllheli i gyfeiriad Aberdaron, gan ddilyn yr arwyddion brown am Blas yn Rhiw. Mae Plas yn Rhiw tua 8 milltir cyn cyrraedd Aberdaron, ar y dde. Mae’r prif faes parcio ar y chwith (rhan o’r ffordd i fyny rhiw) gyda pharcio hygyrch ar y troad nesaf i’r dde at Blas yn Rhiw.
Cyfanswm y rhannau: 12
Cyfanswm y rhannau: 12
Man cychwyn
Maes parcio ym Mhlas yn Rhiw, cyfeirnod grid: SH237282
Rhan 1
Trowch i’r chwith o faes parcio Plas yn Rhiw, cerdded i fyny’r ffordd serth tuag at y Rhiw a chwilio am yr ail arwydd Llwybr yr Arfordir glas ar y chwith.
Porth Neigwl
Mwynhewch olygfeydd o Borth Neigwl, traeth 3.5 milltir o hyd. Roedd yn fan drwg-enwog yn hanesyddol, gyda chofnodion bod mwy na 140 o longddrylliadau yn y bae hwn ei hun. Heddiw mae Porth Neigwl yn boblogaidd ymhlith syrffwyr, gyda rhai o’r tonnau syrffio gorau a mwyaf dibynadwy yng Ngogledd Cymru. Gellir gweld llamhidyddion a dolffiniaid trwyn potel yma hefyd, a’r creigiau meddal yw un o’r lleoliadau olaf yn y Deyrnas Unedig lle mae’r saer-wenynen yn dal i gael ei chofnodi; gwenynen unigol sy’n dibynnu ar glogwyni meddal sydd wedi erydu i nythu ac ar bys y ceirw i borthi arnyn nhw.
Rhan 2
Ewch trwy’r giât mochyn ddu ar y chwith a dilyn arwydd Llwybr yr Arfordir sy’n eich arwain i gae.
Rhan 3
Dilynwch arwyddion llwybr yr arfordir sy’n eich arwain trwy ardal newydd ei phlannu o goed cynhenid ac i lawr tuag at Goed Garth, y byddwch yn eu gweld o’ch blaen.
Coed Garth
Coetir bach hynafol (13.5 erw) yw Coed Garth sy’n anarferol ar Benrhyn Llŷn – oherwydd ei fod mor agos at y môr a’r rhostir arfordirol. Mae’r coed yma yn lle gwych am glychau’r gog, gyda charpedi eang ohonynt ym mis Ebrill a Mai, ac amrywiaeth o ffwng yn yr hydref ac i’r gaeaf. Mae cyrion y coetir hefyd yn lle gwych i weld a chlywed y gnocell werdd a’r gnocell fraith fwyaf, y mae’r ddwy yn hoffi nythu a bwyta ar y coed marw a welir yma. Mae rhywfaint o waith plannu coed wedi digwydd yn y cae sy’n eich arwain at Goed Garth. Y nod yw creu parcdir porfa goediog ar gyrion y prif goetir ei hun.
Rhan 4
Croeswch y bompren i’r coetir a dilyn y llwybr sy’n dringo’r llechwedd.
Rhan 5
Bydd giât mochyn yn eich arwain allan o’r coetir. Ewch trwy’r giât hon a throi i’r dde i fynd ymlaen gan ddilyn arwyddion Llwybr yr Arfordir i fyny’r llechwedd serth. Wrth yr arwydd Llwybr yr Arfordir nesaf, trowch i’r dde a dilyn y wal gerrig i fyny’r llechwedd.
Rhan 6
Wrth i’r llechwedd ddechrau gwastatau, trowch i’r dde, gan ddilyn ‘llwybr cylchol’ ac i fyny heibio Pant, bwthyn gwyliau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol.
Rhan 7
Ewch ymlaen i fyny'r bryn gan eich arwain trwy ddwy giât ar wahân ac i mewn i bentref Rhiw.
Rhan 8
Wrth ailymuno â’r ffordd, trowch i’r chwith, cerddwch ychydig heibio Capel Nebo ar y chwith ac at y groesffordd yng nghanol y pentref.
Rhan 9
Trowch i’r dde ar y groesffordd yn dilyn yr arwydd ‘Sarn 3½'.
Rhan 10
Dilynwch y ffordd heibio’r hen ysgol a’r neuadd bentref ar y chwith, ac at gyffordd ar gornel. Trowch i’r dde wrth yr arwydd glas sy’n dweud ‘Anaddas i gerbydau llydan’.
Rhan 11
Dilynwch y ffordd hon am tua 600 metr, nes cyrhaeddwch chi eglwys Aelrhiw Sant. Trowch i’r dde yn y gyffordd dan yr eglwys gyda blwch postio coch arno.
Gorffennol Mynydd Rhiw
Darganfuwyd ffatri fwyeill ar Fynydd rhiw yn yr 1950au wrth losgi eithin. Tybir bod y safle’n dyddio’n ôl i rhwng y 5ed a’r 3ydd mileniwm cyn Crist (y cyfnod Neolithig). Mae’n cynnwys nifer o bantiau crwn lle’r oedd y cerrig yn cael eu tyllu a’u hollti i gynhyrchu amrywiol offer, fel bwyeill a chrafwyr. Roeddent yn cael eu masnachu’n eang dros gyfnod maith iawn yn ystod y cyfnod Neolithig a’r Oes Efydd gynnar. Mae’r lle arbennig hwn yn helpu i ddatgelu darlun o fywydau ar lethrau Mynydd Rhiw ar ddiwedd Oes y Cerrig. Mae’r gweddillion yn dangos sut y gwnaeth y bobl Neolithig ymdrechu i dyllu am fath arbennig o graig oedd yn addas ar gyfer cynhyrchu bwyeill carreg ac offer gwahanol oedd yn bwysig iawn i’w ffordd o fyw.
Rhan 12
Dilynwch y ffordd droellog i lawr, yn ôl i’r coed, heibio’r ystafell de a thuag at Blas yn Rhiw. Daliwch i fynd i lawr y ffordd i’r gyffordd a throi i’r chwith i ddychwelyd i’r maes parcio. Byddwch yn ofalus wrth groesi’r ffordd fawr.
Man gorffen
Maes parcio ym Mhlas yn Rhiw, cyfeirnod grid: SH237282
Map llwybr
Map taith Plas yn Rhiw | © Crown copyright and database rights 2013 Ordnance Survey
Dyna ni, da iawn chi
Rhannwch eich profiad

Plas yn Rhiw

Plasty hyfryd â gardd addurniadol a golygfeydd ysblennydd.

Llun agos o ganghennau coed afalau ym Mhlas yn Rhiw gyda’r coetir yn y cefndir ar Benrhyn Llŷn, Cymru

Taith Porthor

Mae’r golygfeydd yn rhyfeddol ar hyd yr arfordir garw hwn ar ochr ogleddol Penrhyn Llŷn. Mae hon yn daith wych i amgyffred peth o hanes a threftadaeth yr ardal.

Dwy ynys fechan gron, sef Dinas Fawr a Dinas Bach.

Taith arfordirol Porth Meudwy

Taith arfordirol gylchol ar Benrhyn Llŷn o Aberdaron ar hyd y pentir i harbwr pysgota bychan Porth Meudwy.

Golygfa dros giât mochyn gyda grisiau yn mynd i lawr trwy laswellt at y lan, gyda’r môr tu hwnt a’r haul yn isel yn yr awyr

Plas yn Rhiw, Rhiw, Pwllheli, Gwynedd, LL53 8AB

01758780219

plasynrhiw@nationaltrust.org.uk

Rydym wedi ymrwymo i bartneriaeth â Cotswold Outdoor i helpu pawb i wneud y gorau o'u hamser yn yr awyr agored yn y llefydd rydym yn gofalu amdanynt.

Ymweld â'r wefan

Cerdded yng Nghymru

Darganfyddwch dirweddau agored ysgubol, llwybrau arfordirol mwy hamddenol neu heiciau egnïol heriol. Rydym wedi creu rhestr o rai o’r llefydd gorau i gerdded yng Nghymru.

Cotswold Outdoor: Ein partner cerdded

Dysgwch am bartneriaeth barhaus yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol â Cotswold Outdoor. Dewch i ganfod sut maent yn ein helpu ni i ofalu am leoedd gwerthfawr a'r gostyngiadau arbennig sydd ar gael i gefnogwyr yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol.

Cadw’n ddiogel yn lleoliadau’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol

Mae ambell risg yn dod law yn llaw ag ymweld â’r llefydd arbennig y mae’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol yn gofalu amdanynt, boed ar yr arfordir neu yng nghefn gwlad. Dysgwch sut i gadw’n ddiogel drwy gydol eich ymweliad.