Tŷ a chasgliadau Plas yn Rhiw

Eitemau ymolchi ym Mhlas yn Rhiw, Penrhyn Llŷn — Eitemau ymolchi yn cynnwys eau de cologne a hufen dwylo Yardley yn yr Ystafell Wely Felen

Cyntedd Plas yn Rhiw, Penrhyn Llŷn — Dewch i weld y drws Gothig a'r llawr llechi gwyrdd hyfryd o waith Syr Clough Williams-Ellis

Y Tŷ ym Mhlas yn Rhiw, Penrhyn Llŷn — Fedrwch chi weld y newidiadau ar hyd y blynyddoedd yn y gegin?

Ystafell Wely Honora ym Mhlas yn Rhiw, Pwllheli, Gwynedd — Mae’n werth sylwi ar hen dân trydan Royal Ediswan a ddefnyddiwyd gan Honora Keating. Roedd yn cynhyrchu gwres o gyfres o fylbiau 250 wat

Mae nifer o denantiaid wedi byw ym Mlas yn Rhiw ar hyd y blynyddoedd, a phob un wedi gadael ei ôl ar y tŷ hwn o'r 19eg ganrif. Darganfyddwch y trysorau a adawyd ar eu hôl, a sut mae dylanwad unigryw y chwiorydd Keating yn treiddio drwy’r holl le.

Ysbrydoliaeth Syr Clough Williams-Ellis

Wrth fynd i mewn i Blas yn Rhiw, mae’n siwr y gwnewch chi sylwi ar y llawr o lechi gwyrdd a’r drws Gothig tywyll: daethpwyd â'r ddau yma gan Syr Clough Williams-Ellis.

Fo hefyd ddaeth â’r boncyffion derw praff sy’n sefyll fel colofnau ac yn cynnal y bwâu plastr neo-Sioraidd.
Mae Syr Clough Williams-Ellis yn enwog fel y pensaer Cymreig a greodd bentref Portmeirion yn yr arddull Eidalaidd. Roedd hefyd yn ffrindiau mawr â'r chwiorydd Keating.

Ymlaciwch yn y parlwr

Byddai'r chwiorydd Keating yn mwynhau eistedd yn y parlwr yn gwrando ar recordiau ar eu peiriant weindio Columbia Grafonola. Byddent yn aml yn gwahodd ffrindiau fel Syr Clough Williams-Ellis.

Roedd amrywiaeth o ddodrefn a chasgliadau yn y parlwr, yn cydweddu â phob chwaeth yn y cyfnod hwnnw. Daeth eu dodrefn gorau, fel y ddesg o gyfnod y Rhaglywiaeth (‘Regency’) a'r gist ddroriau dderw o'r 17eg ganrif, o'u cartref yn Nottingham.

Roedd y chwiorydd yn hoff o arddangos eu casgliadau o jygiau a thebotau lystar ar eu dodrefn, ac ar y lle tân gyda'i ffwrn fara a'i gynheswr platiau.

Llestri Fiennaidd o ddiwedd y 19eg ganrif yn Plas yn Rhiw, Pwllheli, Gwynedd — Llestri Fiennaidd o ddiwedd y 19eg ganrif ar y bwrdd ochr yn y Cyntedd

Y Gegin Newydd

Ychwanegwyd adain ogleddol y gegin yng nghanol y 19eg ganrif gan y teulu Lewis.

Pan ddaeth y tŷ i feddiant y chwiorydd Keating, byddent yn defnyddio’r gegin fel ystafell iwtiliti yn bennaf. Serch hynny, fe wnaethon nhw osod sinc lechi a stôf baraffîn Valor ynddi – ‘doedd dim trydan ym Mhlas yn Rhiw hyd yn oed yn yr 20fed ganrif!

Y grisiau tro

Ar hyd y blynyddoedd mae’n debyg bod cryn drafod wedi bod ynglŷn â lleoliad y grisiau yn y tŷ, ymhlith y teulu Lewis, y teulu Roberts, a'r chwiorydd Keating.

Heddiw mae’r grisiau’n sefyll yng nghanol y tŷ, ond mae'r grisiau isaf yn rhai cerrig a'r rhai uchaf o dderw. Mae hyn oherwydd bod lleithder wedi pydru gwaelod y grisiau, a bu'n rhaid i Syr Clough eu hail-adeiladu.

Roedd y grisiau blaenorol yn dyddio nôl i ddechrau'r 17eg ganrif pan adeiladwyd y tŷ gwreiddiol. Cafodd y rhain eu cau yn y 1820au pan adeiladwyd y grisiau newydd.

Y cwpwrdd meddyginiaeth

Roedd gan y chwiorydd Keating gwpwrdd meddyginiaeth â stoc dda o dabledi, hufenau a diferion i drin yr amrywiaeth o anhwylderau a ddioddefwyd ganddynt ar hyd y blynyddoedd.

Roedd hefyd yn cynnwys cynheswr bwyd o ddechrau'r 1900au. Mae’n bosib fod Honora wedi defnyddio hwn yn ystod ei gyrfa fel nyrs.