Stad Stagbwll

Yn ogystal â bod yn dirwedd wedi’i chynllunio restredig mae Stagbwll hefyd yn warchodfa natur o bwysigrwydd rhyngwladol. Mae llwybrau’n ymestyn o safle Llys Stagbwll, plas ysblennydd a gafodd ei ddymchwel cyn i’r Ymddiriedolaeth Genedlaethol fod yn berchen ar yr ardal hon. Ceir planhigion egsotig yn Lodge Park sy’n arwain at goetir cymysg ymhellach fyny’r afon. Cafodd Llynnoedd enwog Llanfihangel-clogwyn-gofan eu creu 200 o flynyddoedd yn ôl er mwyn cynnig cefndir i Iard Stagbwll. Maent wedi esblygu i fod yn gynefin bywyd gwyllt sy’n enwog am ei ddyfrgwn, adar dŵr a gweision y neidr. Mae clogwyni, twyni a childraethau bychan i’w gweld ar hyd wyth milltir y morlin. Mae Barafundle yn draeth bendigedig wedi ei osod rhwng clogwyni calchfaen a gyda thwyni tywod a choed yn gefndir. Dim ond trwy lwybr clogwyn o gei Stagbwll y gellir cyrraedd y bae diarffordd, ac mae yna risiau serth ym mhob pen. Mae Cei Stagbwll ei hun yn harbwr bychan sy’n cael ei ddefnyddio gan bysgotwyr lleol a chychod pleser bach. Mae Traeth De Broadhaven, wrth droed Llynnoedd Llanfihangel-clogwyn-gofan, yn draeth ymdrochi diogel arall i deuluoedd tra bod Traeth Freshwater West, ychydig filltiroedd i’r gorllewin o’r brif ystâd, yn un o draethau syrffio gorau Cymru.