Castell Penrhyn a'r Ardd

Heddiw, gwelwn bensaernïaeth fawreddog, crandrwydd Fictoraidd ac addurnwaith moethus, ond mae’r hanes y tu ôl i Gastell Penrhyn yn dywyll iawn. Mae’n hanes o ecsbloetio pobl, gwneud ffortiwn ym mhlanhigfeydd siwgwr Jamaica, a masnach gaethweision draws-Iwerydd.

Cewch ddysgu mwy am hanes Streic Fawr Chwarel y Penrhyn 1900-03, yr anghydfod diwydiannol hiraf yn hanes Prydain.

Cymerwch gip ar gefndir y castell neo-Normanaidd yma a’r teulu oedd yn berchen arno.

Dewch i adnabod y dyn oedd yn bennaf gyfrifol am yr adeilad arbennig yma fel y mae heddiw. Roedd Thomas Hopper yn bensaer adnabyddus yn y 19eg ganrif ac yn enwog am ei gynlluniau anarferol a rhodresgar.

I Walter Speed, prif arddwr y castell yn oes Fictoria, mae’r diolch pennaf am brydferthwch y gerddi a’r amrywiaeth sydd ynddyn nhw. Roedd yn un o weithwyr teyrngar teulu’r Penrhyn yn ogystal â bod yn arddwr crefftus tu hwnt.

Penrhyn, along with a number of other places and collections in our care, has direct links to colonialism. Learn more about what we are doing to address the histories of slavery and colonialism and to acknowledge their impact and legacies.

Penrhyn is collaborating with a team of historians, including Dr Corinne Fowler at the University of Leicester, on Colonial Countryside. This child-led writing and history project explores African, Caribbean and Indian connections at 11 of our places.