Bywyd o dan y grisiau yng Nghymru

Camwch yn ôl drwy amser a chlywed straeon y rheini a oedd yn byw a gweithio o dan y grisiau. Mae gan lawer o’n tai hanesyddol yng Nghymru ystafelloedd gweision y gallwch eu darganfod ar eich ymweliad. Dyma rai o’r lleoedd gorau i ddod o hyd iddynt.

Clychau pres y gweision a’r morynion

Erddig, Wrecsam 

Darganfyddwch ystafelloedd y gweision yn Erddig a gweld waliau’n llawn paentiadau a ffotograffau o’r bobl a oedd yn gweithio o dan y grisiau. O borthor y gegin a cheidwad y tŷ i’r garddwr a’r ciper, roedd gan y teulu Yorke berthynas agos â’u gweision ac roeddent yn dathlu eu ffyddlondeb, hyd eu gwasanaeth a’u gwaith caled.

Profiad Downton yng Nghymru
Gweithgareddau yng nghegin Llanerchaeron

Llanerchaeron, Ceredigion 

Dychmygwch fywyd fel gwas yn Llanerchaeron wrth i chi ymweld ag iard wasanaeth yr ystâd, sy’n cuddio y tu cefn i’r fila Sioraidd foethus. Mae’r iard, sydd heb newid llawer dros y blynyddoedd, yn cynnwys llaethdy, tŷ golchi, tŷ halltu, bragdy a llawer o ystafelloedd eraill a oedd yn helpu’r tŷ i redeg yn ddidrafferth.

Camwch yn ôl drwy amser
The Brushing Room at Penrhyn Castle

Castell Penrhyn, Gwynedd 

Dewch o dan y grisiau yng Nghastell Penrhyn i gael blas ar fywyd y rheini a oedd yn gwasanaethu yma; roedd y staff weithiau’n gweithio hyd at 20 awr y dydd. O’r prif geginau, y pantrïoedd a’r ceginau cefn i ardaloedd arbennig ar gyfer brwsio hetiau, glanhau sgidiau a chynnau lampau, mae digon o ystafelloedd i’w darganfod ar eich ymweliad.

Dewch o dan y grisiau
Volunteers dressed up as Victorian servants

Dinefwr, Sir Gâr 

Yn Nhŷ Newton ar Ystâd Dinefwr, peidiwch â methu’r is-lawr lle gallwch ddysgu mwy am y tîm o weision a oedd yn byw yma ac yn gweithio i’r teulu Rhys. Dewch i glywed y straeon y tu ôl i’r enwau, gan gynnwys y bwtler a cheidwad y tŷ, cyn mynd yn ôl allan i olau dydd i weld yr iard wasanaeth.

Mentrwch i’r is-lawr
Y gegin

Tŷ Tredegar, Casnewydd 

Am fwy na 500 mlynedd, roedd Tŷ Tredegar yn gartref i un o deuluoedd mwyaf blaenllaw Cymru, y Morganiaid, neu Arglwyddi Tredegar yn ddiweddarach. Mentrwch i mewn i’r ddrysfa o ystafelloedd o dan y grisiau i gael blas ar fywyd yn gwasanaethu teulu o fonheddwyr a gofalu am dŷ crand.

Bywyd o wasanaeth